Jakiś czas temu temat składu odzieży podawanego na metkach narobił sporo zamieszania w mediach. A to dlatego, że w marcu 2022 r. Prezes UOKiK nałożył ponad 2,1 mln zł kary (łącznie) na trzy polskie firmy produkujące wizytową odzież męską, ponieważ skład odzieży podawany przez nie na metkach, nie zgadzał się z tym rzeczywistym.
Były to pierwsze tak wysokie kary nałożone przez UOKiK na polskich przedsiębiorców. Działania, które dotychczas uchodziły firmom odzieżowym „na sucho”, spotkały się z surową karą. Dlaczego? Prezes UOKiK po raz pierwszy uznał, że fałszowanie składu surowcowego stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Praktyka ta według UOKiK polega na deklarowaniu dla wprowadzanych do obrotu wyrobów włókienniczych składu surowcowego, którego wyroby te nie posiadają̨, co wprowadza konsumentów w błąd co do cech produktu i tym samym stanowi nieuczciwą praktykę rynkową. Zdaniem Tomasza Chróstnego, Prezesa UOKiK:
„Konsument nie ma możliwości samodzielnej weryfikacji składu odzieży, ufa zatem informacjom zamieszczonym na etykiecie. Odpowiedzialność za to, aby były one prawidłowe spoczywa tylko i wyłącznie na producencie – etykiety nie mogą wprowadzać w błąd. W przeciwnym razie konsument nieświadomie kupuje produkt niezgodny z jego oczekiwaniami jakościowymi i przepłaca za gorszą jakość. Gdyby konsumenci wiedzieli, że w marynarce oferowanej jako „wełniana” nie ma w ogóle wełny, mogliby zrezygnować z zakupu”.
Cały komunikat UOKiK możesz przeczytać tutaj.
Wniosek nasuwa się jeden. Jeśli planujesz założyć albo już prowadzisz firmę odzieżową, to temat metek, a zwłaszcza podawanego na nich składu produkowanej przez Ciebie odzieży zdecydowanie powinien zwrócić Twoja uwagę.
Zacznijmy zatem od podstaw.
Napisałam powyżej, że obowiązek oznaczania składu dotyczy odzieży. Ale jest to pewne uproszczenie. Zgodnie z rozporządzeniem unijnym, które reguluje tę kwestię, obowiązek podania składu surowcowego dotyczy zasadniczo odzieży, ale również innych produktów składających się w co najmniej 80 % masy z włókien tekstylnych np. pokryć mebli, parasoli i osłon przeciwsłonecznych, pokryć materacy czy sprzętu kempingowego.
Nie oznacza to jednak, że każdy produkt z branży fashion będzie musiał mieć metkę ze składem. Rozporządzenie przewiduje szereg wyjątków takich jak np. tekstylne paski do zegarków, getry, włókiennicze wyroby podróżne, kosmetyczki. A jest ich o wiele więcej. Dlatego zawsze warto sprawdzić tą kwestię konkretnym przypadku, zanim zaczniesz wszywać metki do swoich produktów.
Zgodnie z przepisami unijnymi to producent, wprowadzając do obrotu wyrób włókienniczy ma obowiązek zaopatrzyć go w etykietę lub oznakowanie. Ma również obowiązek zapewnić rzetelność zawartych na nich informacji. A zatem jeśli produkujesz ubrania to właśnie Ciebie dotyczy obowiązek podania składu surowcowego.
W niektórych przypadkach obowiązek ten będzie Cię dotyczyć nawet jeśli nie jesteś producentem. W jakich? Na przykład, jeśli sprowadzasz gotowe ubrania spoza UE. Zgodnie z przepisami, jeżeli producent nie ma siedziby w Unii Europejskiej, wówczas to importer ma obowiązek zapewnia zaopatrzenie wyrobu w etykietę lub oznakowanie oraz rzetelność zawartych na nich informacji.
Jeśli natomiast to dystrybutor wprowadza do obrotu wyrób pod własną nazwą lub znakiem towarowym, umieszcza etykietę lub zmienia treść etykiety, to obowiązki w zakresie oznaczania składu będą spoczywać właśnie na dystrybutorze.
Unijne przepisy przewidują pewne wyłączenia dotyczące obowiązku podawania składu surowcowego. Na przykład rozporządzenia nie stosuje się do wyrobów włókienniczych, które zostały powierzone do obróbki pracownikom nakładczym lub niezależnym przedsiębiorstwom wykonującym prace na zlecenie, bez odpłatnego przenoszenia ich własności. A zatem jeśli produkujesz ubrania, ale w jakimś zakresie część prac zlecasz podwykonawcom, to obowiązek w zakresie podania składu ubrania na metce ciąży na Tobie, a nie na nich.
Analogicznie, jeśli tylko jesteś podwykonawcą i np. tylko zlecono Ci wykonanie jakiejś części procesu produkcyjnego, sprawę metek masz mówiąc kolokwialnie z głowy. Wyłączenie dotyczy również zindywidualizowanych wyrobów włókienniczych wykonywanych przez krawców działających na zasadzie samozatrudnienia. A zatem jeśli na przykład prowadzisz własną działalność i szyjesz dla swoich klientów ubrania na wymiar, na zamówienie, to obowiązek podawania składu na metce również Cię nie dotyczy.
Informacja o składzie surowcowym musi być przekazane w odpowiedni sposób Powyżej pisałam używając potocznego słowna „metka”. Ale o co tak konkretnie chodzi? Przepisy wskazują, że udostępniane na rynku wyroby włókiennicze opatruje się etykietą lub oznakowuje, aby poinformować o ich składzie surowcowym. Etykietowanie oznacza umieszczanie wymaganych informacji na wyrobie włókienniczym w formie dołączonej etykiety, natomiast oznakowywanie oznacza podawanie wymaganych informacji bezpośrednio na wyrobie włókienniczym poprzez ich wszycie, wyhaftowanie, wydrukowanie, wytłoczenie lub zastosowanie innej technologii.
Etykiety i oznakowanie muszą być trwałe, czytelne, widoczne i łatwo dostępne, a w przypadku etykiet – starannie przymocowane. Dlatego np. wszyta, materiałowa metka będzie spełniać te wymogi, ale już na przykład samo przypięcie informacji o składzie na papierowej etykiecie przymocowanej do ubrania tylko agrafką w żadnym razie nie będzie wystarczające.
Etykietowanie i oznakowanie to podstawowe sposoby podania informacji o składzie w przypadku sprzedaży ich konsumentom. Przepisy dopuszczają poinformowanie o składzie za pośrednictwem dokumentów handlowych, jednak jest to zasadniczo możliwe tylko jeśli produkty są dostarczane podmiotom gospodarczym w ramach łańcucha dostaw.
Wprowadzając wyrób włókienniczy do obrotu musisz zapewnić rzetelność informacji zawartych na etykiecie lub oznakowaniu. Czyli masz m.in. obowiązek podania prawdziwych, zgodnych z rzeczywistością informacji na temat składu produktu.
Rozporządzenie bardzo precyzyjnie określa jak należy podać skład produktu. Pamiętaj, że nie możesz działać tutaj dowolnie. Masz obowiązek skorzystać z listy nazw włókien wymienionych we wspomnianym już przez mnie rozporządzeniu. A co, jeśli wyprodukujesz nowy, innowacyjny materiał? Zanim zaczniesz podawać jego nazwę na metce masz obowiązek najpierw wystąpić do Komisji Europejskiej w wnioskiem o dodanie jego nazwy do wykazu.
Rygory istnieją również odnośnie do zasad podawania zawartości procentowej poszczególnych składników lub ich kolejność. Przykładowo, jeśli chodzi o wyroby wieloskładnikowe, skład podaje się w kolejności malejącej od składnika z największą zawartością procentową w masie wyrobu do składnika z najmniejszą zawartością. Natomiast produkt możesz oznaczyć jako „100%", „czysty" lub „wykonany w całości z", tylko jeśli składa się on w całości z jednego rodzaju włókna.
Zauważ też, że bezpośrednio przed lub po opisie składu surowcowego możesz podać wyłącznie nazwę swojego przedsiębiorstwa lub znak towarowy. Inne informacje, np. zasady pielęgnacji, kraj pochodzenia – jeśli decydujesz się je podawać - powinny być zawsze wyraźnie oddzielone.
Co ważne, zgodnie z rozporządzeniem skład musi być podany w sposób czytelny, widoczny, jasny oraz przy użyciu druku jednolitego pod względem rozmiaru, stylu i czcionki. Informacje w tym zakresie muszą wyraźnie widoczne dla konsumenta przed dokonaniem zakupu, w tym również w przypadku dokonywania zakupu drogą elektroniczną.
Pamiętaj również, że jeśli sprzedajesz swoje produkty poza Polskę do innych krajów Unii Europejskiej metki muszą być również sporządzone we wszystkich językach krajów, w których sprzedajesz swoje wyroby konsumentom. Jest to bardzo ważne jeśli decydujesz się stworzyć sklep online z wysyłką poza Polskę.
Niestety nie mam tu dla Ciebie dobrych wieści. Odpowiedzialność za podanie prawidłowego – zgodnego z rzeczywistością - składu nie zależy od świadomości przedsiębiorcy na ten temat. Czyli jeśli na przykład nie wiesz, że szwalnia Cię oszukała i wyprodukowała zamówione towary z materiału o składzie innym, niż zamówiony przez Ciebie, to niestety nie zwalnia Cię to z odpowiedzialności przed UOKiK.
Na dziś to tyle w sprawie metek. I jak zawsze mam nadzieję, że do następnego wpisu!
_______________________________
Irena Pacholewska-Urgacz
radca prawny
Zrób audyt swojego sklepu internetowego i sprawdź, czy spełniasz najważniejsze wymogi prawne. Zamiast godzinami szperać w Internecie, dostaniesz ode mnie najważniejsze informacje w pigułce, które możesz wykorzystać od zaraz.
